แนวทางการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้

การงานอาชีพและเทคโนโลยี

              การจัดการเรียนรู้เป็นกระบวนการสำคัญในการนำหลักสูตรสู่การปฏิบัติ หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน  พุทธศักราช  ๒๕๕๑  เป็นหลักสูตรที่มีมาตรฐานการเรียนรู้ สมรรถนะสำคัญและคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียน เป็นเป้าหมายสำหรับพัฒนาเด็ก และเยาวชน

การพัฒนาผู้เรียนในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี  ให้มีคุณสมบัติ    ตามเป้าหมายหลักสูตร และเพื่อให้การจัดการเรียนรู้เป็นการเรียนรู้ที่มีความหมายแก่ผู้เรียน ครูผู้สอนจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องให้ความสำคัญกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี  เทียบเท่ากับกลุ่มสาระการเรียนรู้อื่น ๆ พยายามคัดสรรกระบวนการเรียนรู้ จัดการเรียนรู้ให้ผู้เรียนเรียนรู้จากประสบการณ์ในบริบทประจำวันที่สอดคล้องกับความสนใจและพัฒนาการของผู้เรียน  จะเป็นผลดีต่อผู้เรียนให้สามารถสร้างองค์ความรู้  พัฒนาทักษะการทำงานให้มีทักษะพื้นฐานที่จำเป็นต่อการดำรงชีวิต  ปลูกฝังเสริมสร้างคุณลักษณะอันพึงประสงค์ พัฒนาทักษะต่างๆ อันเป็นสมรรถนะสำคัญ

ให้ผู้เรียนสามารถพึ่งตนเอง  ดำเนินชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างพอเพียงและมีความสุข 

กระบวนการเรียนรู้

        การจัดการเรียนรู้ที่เน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ   ผู้เรียนจะต้องอาศัยกระบวนการเรียนรู้ที่หลากหลาย และกระบวนการเรียนรู้ตามธรรมชาติวิชา  เป็นเครื่องมือที่จะนำพาผู้เรียนไปสู่เป้าหมายของหลักสูตร  กระบวนการเรียนรู้ที่จำเป็นสำหรับผู้เรียน อาทิ กระบวนการเรียนรู้แบบบูรณาการ  กระบวนการสร้างความรู้   กระบวนการคิด กระบวนการทางสังคม กระบวนการทำงานกระบวนการเผชิญสถานการณ์และแก้ปัญหา  กระบวนการเรียนรู้จากประสบการณ์จริง กระบวนการปฏิบัติลงมือทำจริง  กระบวนการจัดการ  กระบวนการพัฒนาลักษณะนิสัย  กระบวนการเหล่านี้เป็นแนวทางในการจัดการเรียนรู้ที่ผู้เรียนควรได้รับการฝึกฝน พัฒนา เพราะจะสามารถช่วยให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ได้ดี  บรรลุเป้าหมายของหลักสูตร ดังนั้น ผู้สอน  จึงจำเป็นต้องศึกษาทำความเข้าใจในกระบวนการเรียนรู้ต่าง ๆ เพื่อให้สามารถเลือกใช้ในการจัดกระบวนการเรียนรู้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

กลวิธีการจัดการเรียนรู้กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี  ดังนี้

๑) จัดการเรียนรู้ให้ครบองค์รวมของการพัฒนาตามศักยภาพผู้เรียนคือ  ต้องมีความรู้ทักษะ / กระบวนการ เจตคติ คุณธรรม จริยธรรม

๒) การจัดการเรียนรู้ต้องเป็นไปตามโครงสร้างการเรียนรู้ของกลุ่มการงานอาชีพและเทคโนโลยีทั้ง  ๗  หัวข้อ

๒.๑  ความหมายของงาน

๒.๒  ความสำคัญและประโยชน์ของงาน

๒.๓  มีทฤษฎีสนับสนุนหลักการของงาน

๒.๔  วิธีการและขั้นตอนของการทำงาน

๒.๕  กระบวนการทำงาน การจัดการ  เทคโนโลยีสารสนเทศและแนวทางในการประกอบอาชีพ

๒.๖  การนำเทคโนโลยี  เทคโนโลยีสารสนเทศมาใช้ในการทำงาน  การสร้างและพัฒนาผลิตภัณฑ์หรือวิธีการใหม่ ๆ

๒.๗  เจตคติ คุณธรรม จริยธรรมในการทำงานและการประกอบอาชีพ

ผู้สอนสามารถสอนแต่ละครั้งครบหรือไม่ทั้ง  ๗  หัวข้อก็ได้ขึ้นอยู่กับลักษณะงาน แต่ทั้งนี้จะต้องสอนครบทั้งด้านความรู้  ด้านทักษะ / กระบวนการ  ด้านเจตคติ คุณธรรม จริยธรรม

๓)  การจัดการเรียนรู้  โดยผู้สอนสามารถนำความรู้ ทักษะ / กระบวนการ เจตคติ คุณธรรม จริยธรรม จากสาระภายในกลุ่มมาบูรณาการกันได้  หรือนำสาระจากกลุ่มวิชาอื่นมาบูรณาการกับสาระของกลุ่มการงานอาชีพและเทคโนโลยีก็ได้

๔)  จัดการเรียนรู้ได้ทั้งภายในชั้นเรียน  นอกชั้นเรียน  โดยจัดในสถานปฏิบัติงานแหล่งสถานวิทยาการ  สถานประกอบการ  สถานประกอบอาชีพอิสระ ฯลฯ

๕)  จัดการเรียนรู้โดยกระตุ้นให้ผู้เรียนกำหนดงานที่มีความหมายกับผู้เรียน  ซึ่งจะทำให้ผู้เรียนเห็นประโยชน์  ความสำคัญ  เห็นคุณค่า  ย่อมทำให้เกิดความภาคภูมิใจในการปฏิบัติงาน

๖)  จัดการเรียนรู้โดยผู้สอนต้องคำนึงถึงความต้องการ  ความสนใจ  ความพร้อมทางร่างกาย อุปนิสัย  สติปัญญา  และประสบการณ์เดิมของผู้เรียน

 รูปแบบการจัดการเรียนรู้

๑)  การเรียนรู้จากการปฏิบัติจริง  มุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้ลงมือทำงานจริง ๆ  มีขั้นตอนอย่างน้อย ๔ ขั้นตอน คือ

๑.๑  ขั้นศึกษาและวิเคราะห์

๑.๒  ขั้นวางแผน

๑.๓  ขั้นปฏิบัติ

๑.๔  ขั้นประเมิน / ปรับปรุง

๒)  การเรียนรู้จากการศึกษาค้นคว้า  เป็นการเรียนที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียน  ได้ศึกษาค้นคว้าในเรื่องที่สนใจจากแหล่งความรู้ต่าง ๆ

๓)  การเรียนรู้จากประสบการณ์ เป็นการเรียนรู้ที่ประกอบด้วย

๓.๑  ครูผู้สอนสร้างกิจกรรม  โดยที่กิจกรรมนั้นอาจจะเชื่อมโยงกับสถานการณ์ของผู้เรียน  หรือเป็นกิจกรรมใหม่  หรือเป็นประสบการณ์ในชีวิตประจำวันก็ได้

๓.๒  ผู้เรียนมีส่วนร่วมในกิจกรรมจากข้อ ๓.๑  โดยการอภิปราย การศึกษากรณีตัวอย่าง หรือการปฏิบัติกิจกรรมนั้น ๆ

๓.๓  ผู้เรียนวิเคราะห์ผลที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติกิจกรรม  ว่าเกิดขึ้นจากสาเหตุใด

๓.๔  สรุปผลที่ได้จากข้อ ๓.๓  เพื่อนำไปสู่หลักการ / แนวคิดของสิ่งที่ได้เรียนรู้

๓.๕  นำหลักการ / แนวคิดจากข้อ ๓.๔  ไปใช้กับกิจกรรมใหม่ หรือกิจกรรมอื่น ๆ หรือสถานการณ์ใหม่ต่อไป

๔)  การเรียนรู้จากการทำงานกลุ่ม  เป็นการเรียนรู้ที่เปิดโอกาสให้มีการเลือกใช้กระบวนการกลุ่ม กระบวนการแก้ปัญหา  กระบวนการสร้างค่านิยม  กระบวนการสร้างความคิดรวบยอด กระบวนการทำงานร่วมกับผู้อื่น ฯลฯ  ในการจัดการเรียนรู้ให้ประสบผลสำเร็จ